ACTIZ, Branchevereniging van Zorgorganisaties
ANBO, Ouderenbond
Laego, kaderartsen eerstelijns ouderengeneeskunde
LHV, Landelijke Huisartsen Vereniging
KBO-PCOB:
NFU, Nederlandse Federatie van Universitaire centra
NHG, Nederlandse Huisartsen Genootschap
NVKG, Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie
NVZ, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen
SPOT, Samenwerkende Professionele organisaties Thuis- en woonzorg Verenso: specialisten ouderengeneeskunde
V&VN, Verzorgenden & Verpleegkundigen Nederland
VWS, Ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport
ZN, Zorgverzekeraars Nederland
Houten, 19 maart 2020
Aandacht voor ondervoeding bij ouderen, juist nu!
Door de maatregelen om het COVID 19 virus in te dammen zijn ouderen meer aan huis gebonden dan voorheen. Bij kwetsbare ouderen is zorg en aandacht van familie, bekenden en buren minder goed mogelijk. Al voorafgaand aan het uitbreken van de huidige crisis was ondervoeding bij ouderen een fors probleem. Ondervoeding gecombineerd met weinig beweging ligt vaak ten grondslag aan valincidenten en een verminderde weerstand. Bij thuiswonende ouderen van boven de 70 jaar is er een prevalentie van ondervoeding tussen de 15% en 20%. Bij ouderen met thuiszorg ligt dat tussen de 30% en 40%.
We willen aan alle thuiszorgorganisaties, de ouderenorganisaties, huisartsen, VWS en zorgverzekeraars een dringende oproep doen om, naast beweging ook het belang van de juiste voeding bij ouderen in de komende maanden nog hoger op de agenda te zetten.
Preventie van ondervoeding en spierverlies
Om ondervoeding te voorkomen is het belangrijk om voldoende te eten en te bewegen. Een optimaal voedingspatroon bestaat uit een gevarieerd menu, met voldoende brandstoffen (energie) en bouwstoffen. Het eiwit uit de voeding is de bouwstof voor het lichaam. Als ouderen te weinig eiwit eten en te weinig bewegen verliezen ze spiermassa en spierkracht. Dit heeft grote negatieve gevolgen voor de gezondheidstoestand en functionaliteit. Daarbij komt dat dit verlies aan spiermassa en spierkracht moeilijk te herstellen is en vaak resulteert in een blijvende verslechtering.
Herkenning en tijdig behandelen van ondervoeding
Op de website goedgevoedouderworden.nl staan verschillende tests, uit te voeren als zelftest of door een mantelzorger of zorgprofessional, die antwoord geven op de volgende vragen:
- Hoe eet ik nu?
- Ben ik ondervoed?
- Mag ik bewegen?
- Beweeg ik voldoende?
Als er sprake is van (risico op) ondervoeding is het -ook nu- mogelijk om advies op maat te krijgen van een diëtist. De diëtist zal op zoek gaan naar de mogelijkheden om, rekening houdend met de omstandigheden, om, naast bewegen, toch voldoende en het juiste te blijven eten. De fysiotherapeut kan helpen bij het beter bewegen.
Oproep
We vragen aan medewerkers in de thuiszorg, huisartspraktijken, ouderenzorg en mantelzorgers om expliciet aandacht te hebben voor de voedingstoestand. Wees er op tijd bij!
Links:
Uitleg over goed eten en bewegen voor ouderen: https://www.goedgevoedouderworden.nl/
SNAQ65+, het screeningsinstrument voor ondervoeding bij ouderen: https://www.stuurgroepondervoeding.nl/toolkits/screeningsinstrument-3
Vind een diëtist: https://www.nvdietist.nl/uitgebreid-zoeken
Stuurgroep Ondervoeding: www.stuurgroepondervoeding.nl
Artsenwijzer diëtetiek ondervoeding: https://www.artsenwijzerdietetiek.nl/ondervoeding
Informatie voor patiënten en mantelzorgers over ondervoeding: https://dieetditdieetdat.nl/voeding-is-persoonlijk/ondervoeding/
Nederlandse Vereniging van Dietisten
Bianca Rootsaert, directeur
Martine van der Zee, voorzitter
KNGF
XXX
Dr. Marian de van der Schueren, lector Voeding en gezondheid Hogeschool van Arnhem en Nijmegen
Prof. dr. ir. Peter Weijs, hoogleraar Voeding en beweging, met speciale aandacht voor eiwit, afdeling Dietetiek & Voedingswetenschappen Amsterdam UMC en Hogeschool van Amsterdam
Prof. dr. ir. Marjolein Visser, hoogleraar Gezond ouder worden, Vrije Universiteit, Amsterdam
Dr. Harriët Jager-Wittenaar, lector Malnutrition and Healthy Ageing, Hanzehogeschool Groningen
Ellen van der Heijden, directeur Stuurgroep Ondervoeding
Joyce Vink- Hartkamp, Netwerk Dietisten Geriatrie en ouderenzorg
Willy Gilbert, Dietisten Coöperatie Nederland